Rejon wulkanu Laki i ciągu kraterów Lakagígar odwiedza się z dwóch powodów: dla posępnego pejzażu pooranych rozpadlinami wzgórz o palecie zredukowanej do zieleni i czerni, ale też z uwagi na dramatyczną historię, która spowija okolicę metafizycznym mrokiem. To tu pod koniec XVIII wieku rozpoczęła się tragedia, która naznaczyła Islandię na kolejne dekady. W zielonoświątkową niedzielę, w czerwcu 1783 roku, po wcześniejszej serii wstrząsów sejsmicznych, w osi wulkanu Laki, na długości 25 kilometrów otwiera się 130 kraterów szczelinowych, wyrzucając fontanny lawy; płomienie sięgają na ponad kilometr w górę. Magma, która wydobywa się na powierzchnię ziemi, zalewa wąwozy i doliny, a pył wulkaniczny i trujące gazy rozprzestrzeniają się na ogromnym obszarze. Erupcja trwa nieprzerwanie przez 8 miesięcy; przypłaca ją życiem blisko ¼ Islandczyków i prawie ¾ populacji zwierząt hodowlanych. Nastaje czas głodu i nędzy, a wyspa wydaje się umierać. Według badaczy, w wyniku pośrednich skutków erupcji Lakagígar w ciągu kolejnych lat umiera na całym świecie kilka milionów osób.
Dramat, który rozegrał się 240 lat temu, do dziś pozostawił widoczne ślady w krajobrazie. Jadąc drogą nr 1 na wschód, za Vík í Mýrdal obserwujemy stopniowe zmiany w otoczeniu: robi się płasko i ponuro, a od rozlewiska rzeki Kúðafljót pojawiają się bąblowate formy, które towarzyszą nam przez kolejne kilkanaście kilometrów. To skraj ogromnego pola zakrzepłej przed wiekami lawy, powleczonej warstwą porostów – obraz spustoszenia, dokonanego przez Lakagígar.
Im bliżej wulkanu Laki, tym dziksza staje się sceneria. Ziemia jest tu poraniona tektonicznymi szramami, poprzecinana wąwozami i rozpadlinami. Laki i pozostałości kraterów szczelinowych tworzą długą linię „popękanych” wzgórz z nieprawdopodobną panoramą. Dobrze oznakowany szlak turystyczny (z tablicami informującymi o historii miejsca, a także o warunkach zachowania jego biotopu w nienaruszonym stanie) prowadzi pętlą u podnóża, a także przez środek jednego z większych kraterów. To 2-3-godzinna poruszająca wycieczka.
CIEKAWOSTKA
W ocenie wielu historyków erupcja Lakagígar stała się katalizatorem zmian społecznych, które doprowadziły w 1789 r. do rewolucji francuskiej. Efekt wybuchu, katastrofa klimatyczna o gigantycznej skali zachwiała równowagą środowiska na lądzie, w wodzie i w powietrzu. Na półkuli północnej wieloletnia zapaść dotknęła rolnictwo, zastój odnotował handel – gęsta, nasycona trującymi gazami mgła zatrzymała statki w portach na wiele miesięcy. Globalna temperatura spadła o stopień, zatrute powietrze, nieurodzaj i zimno sprowadziły ogromną falę biedy i niezadowolenia, które znalazły ujście m.in. w obaleniu dynastii Burbonów.